موتور های تک فاز
یکی از راه های اختلاف فاز در موتور های تک فاز زیاد کردن مقاومت سیم پیچ استارت می باشد سیم پیچ استارت نازک و سیم پیچ اصلی با سطح مقطع بزرگتر می باشد همواره سیم پیچ استارت با اصلی به صورت موازی می باشد موتور های تک فاز دارای 4 رشته سیم u1,u2,z1,z2 می باشند
انواع موتور ها
1. استارت دائم:دارای گشتاور راه اندازی ضعیف و گشتاور کار قوی می باشد
2. استارت موقت:یعنی وقتی موتور راه اندازی شد دیگر نیازی به سیم پیچ استارت نیست در این موتور گشتاور راه اندازی قوری و کار ضعیف می باشد
تست خازن موتور: اگر موتور دیر راه بیفتد خازن نشتی دارد و اگر موتور آمپر زیاد بکشد خازن سوخته است
موتور های 4 سیمه ی تکفاز قابل تغییر جهت می باشد ولی سه سیمه اینطور نیست
1-موتور با فاز شکسته یا راه انداز مقاومتی:
در این موتور وجود اختلاف فاز زمانی بین سیم پیچ اصلی و کمکی
در این موتور هر دو سیم پیچ در مدار قرار دارند و پس از راه اندازی سیم پیچ کمکی به وسیله ی یک کلید خودکار (کلید گریز از مرکز) از مدار خارج می شوند
کاربرد آن ها در یخچال های خانگی و کولر های آبی و هوایی می باشد قدرت این موتور ها تا اسب بخار می باشد برای تغییر جهت چرخش دو سر اصلی را نسبت به دو سر کمکی عوض می کنیم
2-موتور یک فاز با خازن دائم کار :در این نوع موتور ها یک خازن روغنی به صورت دائم در مدار قرار می گیرد
و راندمان این موتور ها زیاد و گشتاور راه اندازی آن ها 50 تا 100 درصد گشتاور اسمی است
کاربر آن ها برای پنکه های رومیزی نکه سقفی و لباسشوییو آبمیوه گیری می باشد
3- موتور یک فاز با راه انداز خازنی:این موتور ها دارای گشتاور راه اندازی و کار یاد م باشند و قدرت موتور به بالا می باشدو دارای کلید گریز از مرکز که پس از راه اندازی سیم پیچ کمکی را از مدار خارج می کند و خازن آن نیز الکترولیتی می باشد
کاربرد آن در کمپرسور ها و سرد خانه ها و تهویه مطبوع می اشد
4-موتور یک فاز دو خازنی :این نوع موتور ها گشتاور راه اندازی و کار بزرگی دارند که دارای دو خازن یکی الکترولیتی که به صورت سری با کلید قرار گرفته که حدود 75 در صد دور نامی از مدار خارج می شود و خازن روغنی با سیم پیچ کمکی و اصلی در مدار باقی می مانند
کاربرد آن ها در یخچال های صنعتی و سوخت پاش ها و بالا بر ها می باند
5-موتور های انیورسال:این موتور ها می توانند هم با برق AC و هم DC کار کنند و قدرت آن ها کمتر از یک اسب بخار ساخته می شود و دارای سرعت بال می باشند و مانند موتور های سری سرعت در بی باری بسیار بالا و هر چه بار روی آن افزایش یابد سرعت کم و گشتاور زیاد می شود
و برای معکوس کردن جهت موتور جای قطب ها ،جریان را عوض می کنیم تغییر دادن سیم های واقع بر روی جاروبک ها
روش های کنترل سرعت موتور انیورسال:
1. از طریق قرار دادن مقاومت به صورت سری با موتور مثل پدار چرخ خیاطی
2. با قرار دادن سیم پیچ اضافی در بالشتک
3. استفاده از دیمر
6-موتو ربا قطب چاک دار:shaded pole motor
این موتور ها با اندازه ی کوچک و کارایی خوب و مقرون به صرفه و کاربرد آن ها در هواکش دستشویی ها و بادبزن ها و توان آن بسار کم در حدود کمتر از اسب بخار می باشند
و با وارونه کردن هسته ی استاتور نسبت به موتور جهت چرخش عوض می شود
و کنترل دور آن با دیمر
انواع فیوز ها:
1) از نظر ولتاژ شبکه
2) از نظر مورد استعمال
3) از نظر نحوه ی محکم شدن کلاهک فیوز به پایه فیوز
4) از نظر منحنی ذوب المان فیوز
5) از نظر نحوه ی عملکرد
6) از نظر نحوه یکاربرد
1. از نظر ولتاژ شبکه:
a) فیوز های فشار ضعیف:در شبکه های کمتر از 1000 ولت متناوب و 1500 ولت مستقیم بکار می روند
b) فیوز های فشار قوی:در شبکه های بالاتر از 1000ولت استفاده می شوند
2-از نظر نحوه ی استعمال:
a. فیوز های فشار ضعیف به دو دسته ی NH یا H.R.C و LS تقسیم می شوند
b. فیوز های فشار قوی به دو دسته ی فیوز های CUT OUT برای شبکه های توزیع وفیوز های قدرت تقسیم می شوند
فیوز های NH,HRC دارای قدرت قطع کنندگی زیاد ومی توانند جریان های اتصال کوتاه تا 200 کیلو آمپر را با اطمینان کامل قطع کنند این فیوز ها برای جریان نامی تا 1250A و ولتاژ نامی 660 ولت ساخته شده اند برای حفاظت سیم و کابل در توزیع با قدرت های زیاد و حفاظت موتور ها به کار برده می شوند
فیوز LS معروف به فیوز فشنگی
این فیوز ها برای فشار ضعیف و قدرت قطع کمتر از NH می باشند
فیوز های CUT OUT:از این فیوز ها برای حفاظت فیدر های توزیع استفاده می شود که در ایران این فدر ها دارای ولتاژ های 11و20و33 کیلو ولت می باشند می توان در مواقع تعمیر و نگهداری آن ها را به عنوان سکسیونر استفاده کرد این فیوز ها در ولتاژ های 2.6 تا 34.5 کیلو ولت ساخته می شوندو جریان نامی آنها 6 تا 200 آمپر و ظرفیت قطع آنها از 2 کیلو آمپردر ولتاژ های بالا تا 20 کیلو آمپر در ولتاژ های پایین می باشد
فیوز های قدرت HH فیوز های فشار قوی با قدرت قطع کنندگی زیاد می باشند فیوز های قدرت با ولتاژ های 2.4 تا138 کیلو ولت و جریان مداوم آنها .5 تا 400 آمپر می باشد
فیوز ها را می توان به تند کار و کند کار تقسیم نمود فیوز های تند کار برای مصارف روشنایی L و کند کار M برای موتور ها به کار برد